به نقل از «مشرق»

اولین تصاویر از یک کشف بسیار مهم در شمال‌ غرب ایران

تاریخ انتشار: ۳ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۶۴۳۹۷

باستان‌شناسان ۲۳۰ مترمربع از بقایای معماری پیش از تاریخ و تدفینی مربوط به دورۀ ساسانی را در قدیمی‌ترین محوطه شناسایی‌شده در نزدیکی سد «چپرآباد» کشف کردند.

به گزارش مشرق، تپۀ باستانی چپرآباد در حدود ۸ کیلومتری جنوب‌شرقی شهر اشنویۀ استان آذربایجان‌غربی و در بخش نالوس واقع شده است. کاوش‌های نجات‌بخشی این محوطه پیش از آبگیری سد چپرآباد آغاز شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سد از اوایل شهریورماه ۱۴۰۲ آبگیری شده و به گفته باستان‌شناسان، سطح آب دامنه‌های شمالی و شرقی محوطه را در برگرفته است. با این وجود گفته شده نزدیک‌ترین محوطۀ باستانی به ساختگاه سد چپرآباد و فاصلۀ آن تا تاج سد حدود ۵۰۰ متر است.

باستان‌شناسان فصلِ نخست کاوشِ این محوطه را در سال ۱۴۰۰ و فصل دوم آن را در سال ۱۴۰۲ انجام دادند. در این دو فصل کاوش، بخش‌هایی از معماری این استقرار پیش از تاریخ آشکار شد.

فصل سوم کاوش تپه چپرآباد، همزمان با آبگیری سد چپرآباد و از شهریورماه، به مدت ۵۰ روز انجام شد. در این فصل، ۱۰ ترانشه به ابعاد گوناگون در ادامۀ بخش‌های کاوش‌شدۀ دو فصل پیش، کاوش شد که در نتیجۀ آن، بیش از ۲۳۰ مترمربع از بقایای معماری این استقرار پیش از تاریخی آشکار شد.

به گفته حنان بحرانی‌پور ـ سرپرست هیأت باستان‌شناسی مستقر در این محوطه، این میزان کاوش بیش از پنج برابر مساحت آشکارشده در فصل نخست و حدود ۱۰ برابر مساحت کاوش‌شده در فصل دوم است.

باستان‌شناسان پس از سه فصل دریافتند «تپه چپرآباد» بقایای روستایی کوچک مربوط به نیمۀ دوم هزاره پنجم قبل از میلاد (حدودا هفت‌هزار سال پیش) است.

سرپرست کاوش نجات‌بخشیِ محوطه پیش از تاریخ چپرآباد بر اساس مجموعۀ سفالیِ به‌دست آمده از این محوطه، گفت: چپرآباد مربوط به فاز انتقالی بین دو دورۀ مهم پیش از تاریخ در توالی فرهنگی شمال‌غرب ایران، یعنی دوره‌های «دالما» و «پیزدلی» است. تا پیش از کاوش چپرآباد، مرحلۀ گذارِ بین این دو دوره در هیچ محوطه‌ای شناسایی نشده بود. در نتیجۀ این کاوش‌ها بخش بزرگی از معماری این روستای پیش از تاریخی، که روی برونزدی صخره‌ای شکل گرفته، آشکار شد که این معماری‌ها اطلاعاتی مهم از ماهیت کارکردی و فضایی محوطه در اختیار گذاشته است.

بحرانی‌پور از میان یافته‌های جالب توجه فصل سوم تپۀ باستانی چپرآباد، به کشف تدفینی مربوط به دورۀ ساسانی اشاره کرد که با توجه به سنت‌های تدفین در دورۀ ساسانی، یکی از معدود تدفین‌های شناسایی‌شدۀ این دوره شناخته شد.

این باستان‌شناس همچنین اظهار کرد: مطالعات باستان‌شناسی و میان‌رشته‌ای ‌روی مواد به‌دست‌آمده از فصل‌های اول و دوم کاوش آغاز شده، که از آن میان می‌توان به مطالعات سفالی، ارسال نمونه‌های ذغال برای تاریخ‌گذاری مطلق محوطه و همچنین منشأیابی ابزارهای ابسیدینی اشاره کرد.

کاوش‌ها در تپه چپرآباد با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شده است. سرپرست کاوش نجات‌بخشیِ محوطه پیش از تاریخ چپرآباد معتقد است: ادامه کاوش‌های نجات‌بخشی در چپرآباد و یافته‌های فصل سوم، در نتیجه سیاست‌های جدید این پژوهشگاه مبنی بر لزوم کسب بیشترین اطلاعات ممکن از محوطه‌های در معرض نابودی و تعیین بودجه‌ای مناسب برای کاوش فصل سوم این محوطه بوده است.

تپۀ چپرآباد در برنامۀ بررسی و شناسایی به نام تپه گَرگَرو با کد اختصاری CHD۰۳ نام‌گذاری شد، ولی بر اساس اسناد میراث ‌فرهنگی استان آذربایجان‌غربی و گفتۀ اهالی منطقه به نام تپۀ چپرآباد معروف است. این محوطه را یکی از قدیمی‌ترین محوطه‌های شناسایی‌شده در حوضۀ آبگیر سد چپرآباد (نیمۀ دوم هزارۀ پنجم قبل از میلاد) می‌دانند.

به گفته سرپرست کاوش نجات‌بخشیِ محوطه پیش از تاریخ چپرآباد، آبگیری سد چپرآباد از اوایل شهریورماه ۱۴۰۲، همزمان با هفتۀ دولت، شروع شده و سطح آب دامنه‌های شمالی و شرقی محوطه را در برگرفته است، ولی هنوز بقایای معماری آشکارشده در بالای تپه به زیر آب نرفته است.

باستان‌شناسان پیش‌تر گفته‌ بودند یافته‌های پشت این سد نقطه عطفی برای باستان‌شناسی جنوب آذربایجان غربی است.

منبع: مشرق

کلیدواژه: تحلیل روز طوفان الاقصی قیمت مشرق دوره ساسانی آذربایجان غربی میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی پژوهشگاه میراث فرهنگی خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت باستان شناسان محوطه پیش پیش از تاریخ سد چپرآباد نجات بخشی فصل سوم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۶۴۳۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تابوت‌های باستانی ‌محوطه‌ «جوبجی» متعلق به سال ۹۸ هستند

 ویدیویی از تابوت‌های باستانی در محوطه ایلامی جوبجی رامهرمز که کاربران شبکه‌های اجتماعی می‌گویند «برای انتقال آنها اقدامی نشده است» در فضای مجازی دست به دست می‌شود.

 کارگری در این ویدیو خطاب به مقامات محلی می‌گوید که «۱۲ ماه اینجا هستیم. جسد موجود در تابوت‌ها سالم بودند اما به دلیل شرایط بد نگهداری و مراقبت جسدهای باستانی نابود شدند.»

به گزارش ایسنا، این در حالی است معاون میراث‌ فرهنگی خوزستان در این باره گفت: این تابوت‌ها مربوط به مراحل کاوش‌های فصل پنجم در سال ۱۳۹۸ است.

سیدمحسن حسینی اظهار کرد: با صدور مجوز فصل پنجم کاوش از سوی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی کشور، هیأت باستان‌شناسی به منظور کاوش علمی و نجات‌بخشی در محل محوطه تاریخی جوبجی حضور یافت که به دنبال آن، کاوش کاملاً علمی باحضور کارشناسان متخصص باستان‌شناس و مرمت‌گر انجام شد که حاصل این کاوش‌ها کشف تعدادی تابوت بود که در بعضی از آن‌ها بقایای اسکلت انسانی وجود داشت.

معاون میراث‌فرهنگی خوزستان ادامه داد: از همین‌رو، باحضور کارشناس مرمت‌گر در هیأت، اقدامات علمی و مرمتی اولیه روی تابوت‌ها و اسکلت‌ها انجام شد و سپس با ساماندهی اصولی، همه تابوت‌ها به منظور اقدامات بعدی از جمله مستندنگاری و مرمت، به کارگاه و آزمایشگاه پایگاه میراث‌جهانی منتقل شدند که در محیط آزمایشگاهی و کاملاً علمی مطالعات و اقدامات حفاظتی انجام شد و در حال حاضر  نیز این تابوت‌ها در انبار قرار دارند و به محض راه‌اندازی موزه باستان‌شناسی رامهرمز، همه اشیاء و تابوت‌ها به موزه رامهرمز انتقال خواهند یافت.

ایسنای خوزستان همان سال گزارشی با نام «ماجرای تابوت‌های جوبجی چیست؟» از کشف این تابوت‌ها تهیه و منتشر کرد.

او افزود: از آغاز کار دولت مردمی حفظ و حراست از اموال و اشیای ملی در اولویت کار میراث‌فرهنگی قرار گرفته و در سال جدید هم به منظور ساماندهی این تابوت‌ها و نیز اشیا و اموال فرهنگی پنج شهرستان دیگر، تامین اعتبار انجام داده‌ایم.

حسینی با اشاره به ویدیوی منتشر شده، گفت: بعد از گذشت پنج سال دوباره یک خبر که در زمان خود پاسخ داده شده بود را بازپخش کرده‌اند.

در هر هیات کاوش باستان‌شناسی حداقل یک نفر مرمت‌گر و یک نفر استخوان‌شناس وجود دارد که اقدامات و موارد حفاظتی اولیه را روی اشیای مکشوف انجام می‌دهند.

معاون میراث‌فرهنگی خوزستان خاطرنشان کرد: اشیا و اموال حاصل از کاوش‌های جوبجی در محل استاندار و مخزن امن قرار دارند، بخش از کشفیات هم در مجهزترین آزمایشگاه‌های میراث‌فرهنگی کشور توسط کارشناسان مرتبط و مجرب در دست بررسی هستند.

کانال عصر ایران در تلگرام